Bankructwo w Norwegii, czyli dlaczego firmy naprawdę upadają

Bankructwo polskiej firmy w Norwegii jest jednym z największych wyzwań, przed jakimi może stanąć przedsiębiorca. Zobacz, jakie są najczęstsze przyczyny upadłości oraz jakie kroki możesz podjąć, aby jej uniknąć. Poznaj praktyczne wskazówki i strategie, które pomogą Ci utrzymać swoją firmę na rynku i uniknąć bankructwa.

Liczba bankructw w Norwegii rośnie z roku na rok.  

W 2022 roku państwo zaczęło zauważać rosnącą liczbę upadających firm. Choć dokładne dane dla całego roku mogą się różnić, to tendencja wzrostowa była już wtedy zauważalna.

2023 rok przyniósł dramatyczny wzrost liczny upadających firm:

– 2. kwartał 2023: 1068 bankructw

– 3. kwartał 2023: 946 bankructw

– 4. kwartał 2023: 1186 bankructw

Te dane są zatrważające, a i bieżący rok nie zapowiada się lepiej – w 1. kwartale 2024 bankructwo ogłosiło 1133 firm – więcej niż w poprzednim roku w tym samym okresie. 

Jakie firmy bankrutują w Norwegii

Niechlubny ranking branż otwierają firmy z sektora budowlanego (335 firm w 1. kwartale 2024). Zaraz za nim handel i naprawa pojazdów (224 bankructwa w tym samym okresie). Ten trend może budzić zaniepokojenie szczególnie wśród polskich przedsiębiorców. Spośród około 2000 polskich firm w Norwegii, większość funkcjonuje w najbardziej zagrożonych sektorach – budowlanym i usługowym. 

Rosnące koszty operacyjne, trudności z utrzymaniem płynności finansowej oraz silna konkurencja norweskich przedsiębiorstw stają się coraz większym wyzwaniem. Szczególnie trudne są opóźnienia w płatnościach od klientów, co może prowadzić do problemów z wypłacalnością i, w najgorszym przypadku, bankructwa.

Wzrost liczby bankructw w Norwegii jest wyraźnym sygnałem, że sytuacja gospodarcza może być trudna, dlatego polscy przedsiębiorcy powinni podejść do swojego biznesu z jeszcze większą ostrożnością i przygotowaniem.

Czym jest bankructwo w Norwegii

Bankructwo w Norwegii odnosi się do sytuacji, w której firma nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych w terminie. Proces ten jest dość mocno regulowany przez norweskie prawo upadłościowe, które ma na celu ochronę interesów zarówno wierzycieli, jak i dłużników.

Typy  bankructwa

• dobrowolne bankructwo (dajmy tu norweską nazwę) jest sytuacją, w której firma sama zgłasza swoją niewypłacalność do sądu. Przedsiębiorstwo dochodzi do wniosku, że nie jest w stanie kontynuować działalności gospodarczej ani spłacać swoich zobowiązań finansowych. W takiej sytuacji wniosek o upadłość może być złożony przez zarząd firmy lub właściciela. Taki krok pozwala na kontrolowane zakończenie działalności i rozpoczęcie procesu likwidacji majątku w celu zaspokojenia wierzycieli.
• przymusowe bankructwo (dajmy tu norweską nazwę) ma miejsce, gdy wniosek o upadłość składają wierzyciele firmy, którzy nie otrzymali zapłaty za dostarczone towary lub usługi. Wierzyciele składają wniosek do sądu, który następnie ocenia, czy firma jest niewypłacalna. Jeśli sąd uzna, że firma nie jest w stanie spłacić swoich długów, ogłasza jej upadłość. W takiej sytuacji syndyk przejmuje zarządzanie majątkiem firmy i dąży do jak najkorzystniejszego zaspokojenia roszczeń wierzycieli poprzez likwidację aktywów firmy.

Kiedy firma jest uważana za bankrutującą?

Firma jest uznawana za bankrutującą, gdy spełnia dwa kluczowe warunki: niewypłacalność i/lub nierentowność. 

Niewypłacalność oznacza, że firma nie posiada wystarczających środków finansowych na spłatę swoich zobowiązań w terminie. Może to wynikać z braku płynności finansowej, nadmiernych długów lub nieefektywnego zarządzania finansami. Z kolei nierentowność oznacza, że firma nie generuje wystarczających dochodów, aby pokryć swoje koszty operacyjne. Długotrwała nierentowność prowadzi do wyczerpania zasobów finansowych firmy, co uniemożliwia jej dalsze funkcjonowanie.

Kiedy firma ogłasza bankructwo, oznacza to, że nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych. Konsekwencje są poważne dla wszystkich zaangażowanych stron:

właściciele tracą majątek i reputację,
pracownicy tracą pracę,
a wierzyciele mogą nie otrzymać należnych im środków.

Jak wygląda proces upadłościowy w Norwegii

Dobrowolne bankructwo

Firma, uznając swoją niewypłacalność, rękoma zarządu firmy lub właściciela, zgłasza upadłość do sądu. Następnie sąd mianuje syndyka, który przejmuje zarządzanie majątkiem firmy. Syndyk ma za zadanie likwidację aktywów firmy, co oznacza sprzedaż jej majątku w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Cały proces kończy się formalnym zamknięciem firmy i jej wykreśleniem z rejestru przedsiębiorstw.

Przymusowe bankructwo

Przymusowe bankructwo to sytuacja, w której wniosek o upadłość firmy jest składany przez wierzycieli, najczęściej przez norweską agencję skarbową (Skatteetaten), gdy firma nie płaci podatków lub innych należności. Wierzyciele składają wniosek do sądu, który analizuje sytuację finansową firmy. Jeśli niewypłacalność zostanie potwierdzona, mianowany jest syndyk, który przejmuje zarządzanie majątkiem firmy. I podobnie jak w przypadku bankructwa dobrowolnego, sprzedaje aktywa w celu zaspokojenia roszczeń wierzycieli, a proces kończy się formalnym zamknięciem firmy i jej wykreśleniem z rejestru przedsiębiorstw. 

Koszty bankructwa w Norwegii

Niezależnie od sposobu złożenia wniosku o rozpoczęcie procesu upadłościowego, koszty ogłoszenia bankructwa  mogą obejmować:

1. Koszty postępowania ppadłościowego

Najpierw pokrywane są koszty związane z postępowaniem upadłościowym, w tym wynagrodzenie syndyka oraz wszelkie inne koszty administracyjne związane z likwidacją majątku firmy.

2. Należności pracowników:

Następnie spłacane są zaległe wynagrodzenia, świadczenia socjalne oraz inne zobowiązania wobec pracowników. Te płatności są finansowane z funduszu gwarancyjnego, który zapewnia pracownikom ochronę ich należności.

3. Zadłużenie skarbowe (Skatteetaten):

Po zaspokojeniu roszczeń pracowników, kolejnym w kolejności są należności wobec Skatteetaten. Obejmuje to niezapłacone podatki i inne zobowiązania skarbowe.

4. Zadłużenie zabezpieczone:

Następnie spłacane są długi zabezpieczone, takie jak kredyty hipoteczne i inne zobowiązania z zabezpieczeniem rzeczowym. Wierzyciele posiadający zabezpieczenia mają pierwszeństwo w zaspokojeniu swoich roszczeń z wartości zabezpieczeń.

5. Zadłużenie niezabezpieczone:

Na końcu listy są niezabezpieczone zobowiązania, takie jak faktury od dostawców i inne długi niezabezpieczone. Wierzyciele w tej kategorii otrzymują płatności tylko po zaspokojeniu roszczeń wszystkich wyżej wymienionych grup.

Cały proces kończy się formalnym zamknięciem firmy. Po zakończeniu likwidacji i rozliczeniu zobowiązań, firma jest wykreślana z rejestru przedsiębiorstw. Ten krok oznacza definitywne zakończenie działalności firmy, a wszelkie pozostałe zobowiązania mogą zostać anulowane, co często wiąże się z poważnymi konsekwencjami dla właścicieli i wierzycieli.

Czy firma jest zagrożona bankructwem?

Powiedzmy sobie jasno. Bankructwo nie następuje nagle, nie spada na firmę niespodziewanie. W większości przypadków poprzedzają je liczne sygnały ostrzegawcze. Nietrudno je zauważyć: 

1. Problemy z płynnością finansową

Firma zaczyna mieć trudności z regulowaniem bieżących zobowiązań, takich jak rachunki i pensje. Wzrastają zaległości płatnicze wobec dostawców i innych partnerów biznesowych.

2. Rosnące zadłużenie

Zwiększone korzystanie z kredytów i pożyczek, a co za tym idzie, wysokie koszty obsługi zadłużenia, są jednym ze wskaźników, które powinny zapalić czerwoną lampkę. Szczególnie w sytuacji, kiedy firma zadłuża się, aby finansować działania operacyjne. 

3. Spadek dochodów

Kolejnym niepokojącym wskaźnikiem jest utrata kluczowych klientów lub kontraktów biznesowych. Szczególnie jeśli wpływa to na znaczący spadek sprzedaży lub dochodów, który nie jest kompensowany odpowiednimi cięciami kosztów.

4. Problemy z zarządzaniem

Wewnętrzne konflikty i problemy zarządcze, które wpływają na efektywność operacyjną firmy. Brak strategii adaptacyjnej w obliczu zmieniających się warunków rynkowych.

Konsekwencje i wyzwania bankructwa w Norwegii

Bankructwo jest szczególnie dotkliwe dla właściciela firmy. W przypadku, gdy firma jest jednoosobową działalnością gospodarczą (ENK), właściciel może być osobiście odpowiedzialny za wszystkie długi firmy. W praktyce oznacza to, że może stracić swoje osobiste oszczędności, nieruchomości, a nawet przyszłe dochody w celu spłaty zobowiązań. 

Mniejszym zagrożeniem jest bankructwo spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (AS), gdzie osobiste majątki są formalnie chronione. Jednak nadal właściciele mogą stracić zainwestowane środki oraz przyszłe możliwości biznesowe. A jeśli udowodnione zostanie, że kłopoty finansowe spółki były spowodowane zaniedbaniem obowiązków zarządczych, można pociągnąć go do odpowiedzialności finansowej. 

A to nie koniec

Stres, wyrzuty sumienia, odpowiedzialność wobec własnej rodziny, pracowników i podwykonawców najczęściej poważnie odbijają się na zdrowiu właściciela firmy. A to dopiero początek kolejnej serii wyzwań. 

• odbudowa reputacji finansowej – bankructwo pozostaje w historii kredytowej przez wiele lat, co może utrudnić uzyskanie możliwość finansowania kolejnych działalności gospodarczych czy otrzymania kredytu na własne przedsięwzięcia. 
• odbudowa reputacji biznesowej – trudna historia może kłaść się cieniem na relacje z partnerami biznesowymi i kontrahentami. Odbudowa zaufania w branży i na rynku może zająć dużo czasu i wymagać dodatkowych działań, takich jak zdobycie referencji czy wykazanie stabilności finansowej. 
• odbudowa równowagi emocjonalnej – często trwa latami, jest kosztowna i trudna. I choć nie mówi się o tym często, skutki psychologiczne dla przedsiębiorcy po przebytym długotrwałym stresie wymagają profesjonalnego wsparcia. 

Najczęstsze przyczyny upadłości firm

1. Błędne wyliczenia projektów

Wielu polskich przedsiębiorców w Norwegii doświadcza problemów finansowych z powodu niewłaściwego oszacowania kosztów projektów. Nieprecyzyjne kalkulacje, brak świadomości pewnych kosztów i zależności, mogą prowadzić do sytuacji, w której realizacja projektu staje się znacznie droższa niż pierwotnie zakładano, co powoduje, że jego realizacja staje się nierentowna. 

2. Zaniżona cena ofertowa, aby tylko otrzymać zlecenie

Aby zdobyć kontrakty, niektórzy przedsiębiorcy oferują usługi po zbyt niskich cenach, co często nie pokrywa rzeczywistych kosztów pracy i materiałów. Taka strategia może krótkoterminowo zapewnić zlecenia, ale na dłuższą metę prowadzi do niewypłacalności i problemów z rzetelną realizacją zobowiązań. 

3. Nieprzestrzeganie przepisów prawa pracy

Wysokie grzywny związane z nieprzestrzeganiem norweskich przepisów prawa pracy może skutkować poważnymi problemami prawnymi i finansowymi. Odszkodowania na rzecz pracowników i koszty obsługi prawnej mogą finansowo “położyć” nawet sprawnie działający biznes. 

4. Nieprzestrzeganie przepisów HMS 

Nieprzestrzeganie przepisów BHP, to kolejne ryzyko otrzymania kosztownych kar nałożonych na firmę. W Norwegii przepisy te są rygorystycznie egzekwowane, niedopełnienie obowiązków może prowadzić do znacznych strat finansowych i niejednokrotnie stało się powodem zamknięcia działalności.

5. Niewypłacalność kontrahentów

Przy kluczowych kontraktach, warto rozważniej dobierać klientów czy kontrahentów. Weryfikacja zdolności płatniczych partnerów biznesowych może uchronić Cię przed poważnymi problemami finansowymi, które wiele firm doprowadziły na skraj bankructwa. 

6. Oszczędzanie na kluczowych aspektach działalności

W kluczowych aspektach funkcjonowania przedsiębiorstwa, jak księgowość, marketing czy doradztwo biznesowe, warto stawiać na sprawdzonych partnerów biznesowych. Tanie oferty czy zlecanie tego nierzetelnym podwykonawcom może być źródłem problemów ze stabilnością działania firmy, problemami finansowymi czy podatkowymi. 

7. Wyciąganie pieniędzy z firmy

Nadmierne wyciąganie środków z firmy przez właścicieli na cele prywatne może prowadzić do problemów z płynnością finansową i braku funduszy na operacyjne potrzeby przedsiębiorstwa. Czerpanie zysków z prowadzenia przedsiębiorstwa warto rozłożyć w czasie i zrobić to w przemyślany sposób.

8. Brak znajomości rynku

Brak zrozumienia specyfiki norweskiego rynku, w tym przepisów, kultury biznesowej i oczekiwań klientów, może prowadzić do nietrafionych decyzji biznesowych i problemów finansowych.

Sukces na norweskim rynku wymaga świadomości ryzyka, unikania typowych błędów zarządczych oraz podejmowania strategicznych kroków w celu zapewnienia stabilności finansowej i operacyjnej firmy. 

Mierzysz się z problemami finansowymi?

A może chcesz sprawdzić kondycję firmy, aby uchronić się przed takim ryzykiem?

Zapewniam pełne wsparcie biznesowe dla firm w Norwegii.
Od planowania procesów, przez zarządzanie pracownikami po skalowanie zysków. Rzetelnie, skutecznie i ze znajomością obowiązujących przepisów.

Zobacz, jak mogę Ci pomóc