Bedriftshelsetjeneste (BHT) to po norwesku służba medycyny pracy, a dosłownie „zakładowa służba zdrowia”. Jest to fachowa, doradcza usługa z zakresu BHP (HMS) zajmująca się prewencją – ma wspierać pracodawcę i pracowników w monitorowaniu oraz poprawie warunków środowiska pracy. Innymi słowy, BHT pomaga firmom spełniać obowiązki związane z HMS (Helse, Miljø, Sikkerhet – Zdrowie, Środowisko, Bezpieczeństwo) poprzez ocenę ryzyka zawodowego, doradztwo w zakresie profilaktyki zdrowotnej pracowników i kontrolę warunków pracy.
Kogo dotyczy obowiązek posiadania BHT?
W Norwegii istnieje prawny obowiązek korzystania z usług BHT dla firm o określonym poziomie ryzyka. Zgodnie z przepisami, każdy pracodawca musi podpisać umowę z akredytowaną (zatwierdzoną przez Arbeidstilsynet) firmą BHT, jeśli warunki pracy w jego przedsiębiorstwie wiążą się z ryzykiem dla zdrowia lub bezpieczeństwa. Co więcej, wszystkie firmy działające w branżach uznawanych za podwyższonego ryzyka – gdzie istnieje większe prawdopodobieństwo wypadków, chorób zawodowych czy wysokiego obciążenia fizycznego/psychicznego – są na mocy rozporządzenia zobowiązane do nawiązania współpracy z BHT, aby zapewnić pracownikom zdrowe i bezpieczne warunki pracy. Do typowych sektorów objętych tym wymogiem należą m.in. budownictwo, przemysł i produkcja, transport (np. firmy przewozowe), hotelerstwo i gastronomia, usługi sprzątające, a nawet salony fryzjersko-kosmetyczne. Właśnie w takich branżach inspekcja pracy (Arbeidstilsynet) najczęściej kontroluje, czy przedsiębiorcy mają podpisaną umowę z BHT i czy faktycznie korzystają z jej usług w ramach poprawy warunków BHP.
Nie wystarczy jakikolwiek lekarz czy specjalista – firma świadcząca usługi BHT musi być oficjalnie zatwierdzona przez Arbeidstilsynet (norweski inspektorat pracy). Listę akredytowanych dostawców można znaleźć na stronach Arbeidstilsynet. W praktyce większość małych i średnich firm po prostu zawiera umowę z zewnętrznym usługodawcą BHT specjalizującym się w ich branży. Duże korporacje czasem tworzą własną wewnętrzną służbę medycyny pracy, lecz to rzadkie przypadki.
Ile to kosztuje? Opłaty zależne od wielkości firmy
Koszt związania się z Bedriftshelsetjeneste niestety nie jest niski – jest to stały, coroczny wydatek, którego wysokość zależy od wielkości firmy. Minimalna stawka to około 4 000 NOK rocznie (czyli ~4 tysiące koron) dla najmniejszych działalności. Przykładowo, jeden z dostawców BHT oferuje pakiet dla firm 1–4 pracowników za 3990 kr/rok, natomiast dla nieco większej firmy z 5–10 pracownikami koszt rośnie do ok. 5990 kr rocznie. Im więcej zatrudnionych osób, tym wyższa opłata – dla kilkudziesięcioosobowych przedsiębiorstw może to być już kilkanaście do kilkudziesięciu tysięcy koron rocznie. Dokładna cena zależy od cennika wybranej firmy BHT oraz zakresu usług, jakie zostaną objęte umową. Zwykle jednak podstawowy „pakiet BHT” obejmujący minimalne wymagane prawem wsparcie zamyka się w kwocie rzędu kilku do kilkunastu tysięcy NOK rocznie.
W ramach takiej opłaty firma zyskuje dostęp do specjalistów BHP: lekarzy medycyny pracy, fizjoterapeutów, ergonomów, higienistów czy psychologów, którzy w razie potrzeby przeprowadzą ocenę ryzyka, badania środowiska pracy, szkolenia dla pracowników, konsultacje zdrowotne itp. Trzeba podkreślić, że jest to dodatkowy koszt obciążający firmę – wymagany przez norweskie prawo, niezależnie od innych podatków czy opłat. Dla małych firm prowadzonych przez imigrantów (np. polskich przedsiębiorców w Norwegii) wydatek kilku tysięcy koron rocznie bywa znaczącym obciążeniem, zwłaszcza jeśli charakter działalności jest niewielki, ale formalnie podlega pod „ryzykowną” branżę (często do tej grupy zalicza się np. firmy budowlane, remontowe, sprzątające).
Polskojęzyczne wsparcie BHT – dostępne firmy
Dobra wiadomość jest taka, że na rynku norweskim działają już firmy oferujące usługi Bedriftshelsetjeneste w języku polskim lub posiadające polskojęzycznych konsultantów. Oznacza to, że można uzyskać pomoc w zakresie BHP i wdrożenia BHT w swojej firmie w ojczystym języku. Jeśli potrzebujesz takiego wsparcia, warto poszukać dostawców BHT, którzy reklamują się jako przyjaźni dla obcokrajowców – niektórzy otwarcie oferują szkolenia BHP (HMS) po polsku czy konsultacje dla polskich przedsiębiorców.
Jeśli masz pytania lub potrzebujesz pomocy w tym zakresie, zachęcam do kontaktu. W swojej bazie posiadam dane firm świadczących polskojęzyczne usługi BHT i chętnie pomogę skontaktować Cię z odpowiednimi specjalistami, którzy doradzą i poprowadzą przez proces wdrożenia wymaganych rozwiązań.
Być może nie jest to popularna opinia, ale zawsze mówię to, co myślę. Moim skromnym zdaniem obowiązek wykupienia usług BHT to po prostu wymuszanie pieniędzy od przedsiębiorców przez państwo. Kolejna narzucona opłata, która nijak ma się do rzeczywistości małych firm. Widzę w tym następny sposób na zarobek dla kolejnych firm kosztem drobnych przedsiębiorców – pieniądze te w praktyce trafiają do systemu, bo przedsiębiorca jest zmuszony opłacać certyfikowaną usługę, bez której nie może legalnie prowadzić działalności w danej branży. W efekcie firmie zostaje mniej zarobku, bo musi pokryć koszt obowiązkowej BHT, niezależnie od tego, czy realnie z tej usługi korzysta. Jest to dla mnie bardzo dyskusyjne wymaganie i nie boję się podkreślić tego wprost – obowiązkowa BHT to kolejny przykład przerzucania na przedsiębiorców kosztów, które w mojej opinii są oderwane od praktycznych realiów prowadzenia firmy.